نام و نام خانوادگی: لیلا اسماعیلی      نام رشته: تفسیر و علوم قرآن      موضوع: فتنه ـ چیستی مصادیق و نحوه برخورد در نهج البلاغه      استاد راهنما: حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای محمدحسن نادم      استاد مشاور: حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای سیدعلی اکبر حسینی      استاد داور: حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای موحدی محب      تاریخ دفاع: 93/06/06

چکیده:

ريشه و اصل واژه فتنه به معناي گداختن است و اين معنا به نحوي در تمام موارد استعمال واژه فتنه  و هم ريشه هاي آن وجود دارد. ولي به هيچ وجه داراي معناي يکساني در تمام موارد استعمال نيست و معاني مختلفي براي آنها در نهج البلاغه قابل شناسايي است، اين معاني به سه  دسته (آزمايش،آشوب، فريب) قابل تقسيم است.

نهج البلاغه به مسأله فتنه از جهات مختلفي پرداخته است؛ زيرا ارتباط تنگاتنگي با مسأله امنيت و آرامش فردي و اجتماعي شخص و جامعه دارد و می‌تواند تأثيرات شگرفي در امر فلسفه آفرينش به جا گذارد؛ چون هدف آفرينش، تعالي انسان و تقرب به خداوند است كه فتنه می‌تواند مانع اين حركت كمالي شود. فتنه در اصل به معناي قراردادن طلا و زر در آتش براي به دست آوردن خالصي آن است. از اين رو می‌توان گفت: با فتنه سره از ناسره، حق از باطل، خوب از بد و زشت از زيبا شناخته شده و جدا می‌شود.

حضرت علی (علیه السلام) درطولمدت زمامداری خود با فتنه ناکثین، قاسطین و مارقین مبارزه کرد و به یقین کسی که فتنه ها را با جان خود لمس کرده است خصایص و ابعاد فتنه رابهتر و عینی تر میتواند بیان کند و به درمان آن بپردازد. عاملی که فتنه جویان را در عمل سخیف خود جری می سازد، ایجاد شک و تردید در میان عوام و گـاهـی،خـواص اسـت،در صـورتـی کـه اگـرجـوانـب فـتـنـه، قـبـل از وقـوع تـوسـط عالمان آگاه، تبیین گردد و این تبیین به آگاهی و بیداری جوامع بـیـانـجـامـد،فتنه جویان، راهی برای نفوذ در قلوب مردم نخواهند یافت و وقتی چنین شد فتنه جو به سوراخی خواهد خزید و توان هرگونه حرکتی از او سلب خواهد شد.

واژگان کلیدی: فتنه، آشوب، شبهه، نهج البلاغه.