چکيده:

مسألة حجاب قبل از اسلام بين اقوام ومليتهاي مختلف حالت متعادل نداشته اما دين مقدس اسلام تعريف خاصي از آن ارائه و حد و مرز آن را مشخص نموده تا تكليف زن را روشن و از سوء استفادههاي گوناگون جلوگيري كند. مقصود اصلي اين نوشتار بررسي پوشش و استثنائات آن با رويكرد به مسائل جديد از نگاه فقهي است. بررسيها نشان ميدهد كه حجاب در همة ابعاد زندگي انسان اعم از فردي و خانوادگي و اجتماعي تأثير شگرفي داشته و بيتوجهي به آن ميتواند تبعات تعيين كننده در پي داشته باشد. مهمترين فلسفة تشريع پوشش در اسلام در حوزة فردي محفوظ ماندن حريم زن از معرض نگاههاي آلوده و در حوزة اجتماعي جلوگيري از مبنا قرار گرفتن بعد جنسي زن به عنوان انگيزة حضور در اجتماع و حصاري معنوي است كه پيرامون خانواده كشيده شده تاآن را از هم پاشيدگي محفوظ  دارد. لزوم پوشيدگي زن براساس دلايلي ازجمله آياتي از قرآن كريم( آية 31 سورة نور( و شش طايفه از روايات شريفه و... قابل اثبات است. برخلاف اصل وجوب پوشش بانوان در برابر مردان نامحرم اندازة آن تا حدودي مورد بحث است اما قول  مورد اتفاق فقهاي اماميه، اين است كه بر زن پوشانيدن همة بدن جز چهره و دو دست واجب است. كم و كيف پوشش و پيوند آن با بعد فرهنگي و اعتقادي افراد و جوامع تابع شرايط زماني و مكاني است و نمي-توان در اين مورد قانوني ثابت و فراگير ارائه داد. شمار درخور توجهي از فقها به اين امر تصريح كردهاند و به جواز نگريستن به زن در موقع اضطرار از جمله مقام معالجه و... فتوا دادهاند ولي بيترديد اين حكم مستلزم عدم وجوب پوشش در اين مواقع است چرا كه بدون آن رفع اضطرار نميشود. در خاتمه پژوهش پاسخ بعضي از شبهات حجاب، با نگاهي به آموزههاي ديني بيان شده است.