عنوان: بررسی مساله بدعت از منظر قرآن و روایات
نویسنده: الناز حسینعلی زاده
کلید واژه ها: بدعت، سنت، جاهلیت، اهل کتاب
چکیده:
بدعت در لغت به معنای چیزی است که نمونه پیشین نداشته باشد و در اصطلاح عبارت است از دینی نو یا قانونی آوردن که آن را در کتاب و سنت اصلی نیست و به عبارتی داخل کردن چیزی است در دین که جزء دین نباشد. برخی آن را اعم از افزایش یا کاهش چیزی دانسته اند.
در مقابل بدعت، سنت است که به گفتار و کردار و تقریر معصوم اطلاق می شود. می توان گفت تفاوت بدعت با نوآوری در آن است که نوآوری های بشری در امور مختلف از قلمرو بدعت اصطلاحی بیرون است و ارتباطی با دین ندارد اما مراد از بدعت هر امر جدیدی نیست بلکه مشمول مواردی است که از جانب شرع نهی شده و یا دلیلی به صورت عام یا خاص بر جواز و صحت آن وجود نداشته باشد.
برخی بدعت را به دو دسته ممدوح و مذموم تقسیم کرده اند و برخی هم حوزه های آن را در محور واجب و حرام و مستحب و مکروه و مباح تفسیر کرده اند. اما با توجه به تعریف بدعت جایی برای این تقسیمات باقی نمانده و لذا بدعت بیش از یک نوع نیست و آن همان بدعتی است که مورد نکوهش قرار گرفته است. در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله بدعت کمتر زمینه وقوع داشته است و اما در زمان صحابه نقشی پررنگ تر از مساله بدعت دیده می شود. که در عصر جاهلیت مصادیق گوناگونی از قبیل تغییر ماههای حرام، طواف با بدن برهنه، اطلاق فرزند حقیقی به فرزند خوانده و... بوده و در نزد اهل کتاب مصادیقی همچون تحریف تورات، خیانت در امانت، رهبانیت، تثلیث و...داشته است. در حقیقت وجود بدعت می تواند زمینه های مختلفی چون اطاعت از شیطان، جهل، هواپرستی و... داشته باشد.
از دیدگاه قران بدعت گذاری مذمت شده و بدعت گذاران لایق تهدید الهی دانسته شده‌اند که زیانکار و ستمکار و گمراه و محروم از رستگاری و... هستند.
