عنوان: جايگاه «مادري» در فمينيسم
نويسنده: فاطمه اكبري
گرايش: مطالعات اسلامي زنان
چكيده:
امروزه خانواده به عنوان اولین هسته و مهترین زیر بنای تشکیل دهنده جامعه و در بر دارنده کارکردهای مهم، به عنوان مبحثی مهم مطرح شده است؛ زیرا خانواده نهادی مقدس است که با سرنوشت تک تک مردم ارتباط داشته و عصاره و چکیده هر جامعه است.
یکی از کارکردها و اهداف مهم خانواده تولید مثل و استمرار نسل بشر است، اما با تعاریف جدید ارائه شده از خانواده و تغییر کارکردهای اصلی آن، این نهاد دچار چالش شده و آشفتگی در روابط اجتماعی و تغییر نقش ها و الگوها، از جمله نقش مادری را در پی داشته است و نمی توان از صدمات جبران ناپذیر وارد شده، چشم پوشی کرد.
از دلایل اهمیت بحث خانواده برای فمینیست ها شکل گیری مهمترین نقش زنان یعنی مادری در درون خانواده است. بنابر آموزه ها و مبانی فکری جدید در غرب که بر پایه آزادی فردی و خود مداری افراطی بنا شده است، هرآنچه که این آزادی را محدود کند، بایستی کمرنگ یا حذف شود.
"مادری" به مفهوم توجه و مراقبت از فرزندان، ارضای نیازهای مادی، عاطفی، روانی، احساس مسئولیت در برابر آنها وهمچنین برقراری مناسباتی است که نیازهای آنان را برآورده می کند. بنابراین مادر به یک نوع از بودن انسانی یا الزامات بیولوژیکی یا زنانگی اطلاق میشود. طبیعت زن اقتضا می کند که در فرآیند تولید مثل به عنوان مادر قرار گیرد و این نقشی نیست که بتوان آن را به تنهایی به دوش جامعه انداخت و زن را از این مسئولیت خطیر مبرا کرد.
فمینیست ها احساسات و عواطف زنانه و مادرانه را دستاویزی برای دستیابی به اهداف خود قرار داده و نقش مادری را علل ظلم و ستم و عامل کاهش مشارکت اجتماعی زنان عنوان می کنند. در واقع آنان بیولوژی تولید مثل را علت سرکوب زنان در تاریخ قلمداد کرده و جایگاه و نقش مادرانه را تا بردگی تنزل داده اند.
امروزه این نهاد مقدس به بهانه کانون ظلم وستم بودن در شرف نابودی قرار گرفته و از فرو پاشی آن و تغییر کارکردهای آن در غرب سخن به میان می آید که ریشه در ارزشها و ایدئولوژیهای مدرن این جوامع دارد. در این میان با افول خانواده، "نقش مادری" نیز دچار تحقیر و تزلزل شده است.
در واقع جایگاه ویژه مادر از نقش مهمی است که در زندگی اجتماعی وفرایندهای ارتباطی درون خانواده ایفا می کند اما امروزهو در پرتو صنعتی شدن این نقش تاثیرگذار و با اهمیت از سوی بسیاری از فمینیست ها به دیده تحقیر نگریسته می شود. و از آن به عنوان یکی از علل عمده فرو دستی زنان در طول تاریخ یاد می شود.این در حالی است که علم امروز نیز بر نقش تاثیرگذار مادران بر روابط خانوادگی بطورعام و بر کودکان بطور خاص تاکید می کند.اعتمادی که کودک در پرتو رابطه با مادر کسب می کند، در رشد شخصیت و ارتباطات اجتماعی او بسیار موثر است.
این نوشتار در صدد است تا به جایگاه مادری در نزد فمینیست ها بپردازد و نظرات گرایش های مختلف فمینیسم را بررسی کند.
